Wat is het grote verschil tussen rode en witte port?

Portwijn is in allerlei soorten verkrijgbaar, maar het eerste onderscheid is te maken tussen rode en witte port. Bij het denken aan port hebben de meeste mensen een associatie met een dieprood gekleurde en sterke wijn. Er is echter ook sprake van witte port die net als rode port afkomstig is uit het noorden van Portugal. Het grootste verschil tussen rode en witte port is dat er voor witte port uitsluitend gebruik wordt gemaakt van witte druiven. Om het verschil te tussen rode en witte port verder te duiden, is het eerst goed om wat meer te weten over portwijn.

Portwijn: versterkte wijn uit Portugal

Portwijn is te zien als een versterkte wijn en beschikt over een gemiddeld alcoholpercentage dat tussen 18% en 20% ligt. Port is heerlijk om te drinken als een aperitiefje, maar doet het eveneens uitstekend als een dessertwijn of als digestief. Het label port is in de Europese Unie alleen voorbehouden aan portwijn uit Portugal. Dit neemt niet weg dat er ook elders op de wereld versterkte wijnen geproduceerd worden, zoals in Zuid-Afrika en in Australië. Deze wijnen komen qua smaak en sterkte overeen met originele port.

Wist je dat port als benaming een afgeleide is van Porto, de havenstad in Portugal? Portwijn is alleen te bestempelen als port of porto als de druiven afkomstig zijn van een bepaald wijngebied langs de Douro.

Verschillende portsoorten

Er zijn verschillende soorten port te onderscheiden, waarbij er diverse benamingen van toepassing zijn, zoals ruby, vintage, tawny en witte port. Er zijn meerdere druivensoorten die geschikt zijn voor het maken van porto. Het meest bekend voor het maken van rode port zijn onder meer tinta roriz, touriga nacional en tinta francisca en voor witte port malvasia fina. Op onze categorie pagina Porto is te zien welke soorten rode port en witte port wij in het assortiment hebben.

Ruby

Ruby is te zien als een relatief jonge soort port met een robijnrode kleur en fruitige smaak. Deze rode port wordt gedurende een periode van twee tot drie jaar op het vat gehouden (young ruby) en is een van de populairste soorten port. Overigens komt dit soort rode port tot stand door een mix van druivensoorten uit verschillende wijngaarden en van uiteenlopende jaargangen.

Vintage port

Vintage port onderscheidt zich als kwalitatieve port uit uitstekende wijnjaren. Om tot vintage port te komen, zijn er drie keer in de tien jaar perfecte oogsten nodig. De portwijn dient er als het ware er bovenuit te springen in vergelijking met andere wijnjaren. Het is dan mogelijk om van het Instituto dos Vinhos do Douro e do Porto (IVDP) toestemming te krijgen om het tot een vintage port jaar te verklaren. Overigens is het altijd mogelijk om IVDP in te schakelen om een portwijn te laten testen om het label vintage port te mogen voeren. Er gelden in dat geval strikte kwaliteitseisen en voorwaarden. Het gaat dan meestal om een zogenoemde Single Quinta Vintage Port die dan afkomstig is van één specifieke wijngaard.

Tawny

Tawny heeft de benaming te danken aan de bijzondere taankleur die door jarenlange rijping op het vat tot stand komt. Er komen verschillende oogstjaren aan te pas om tawny port te maken, maar de rijping van meerdere jaren is het belangrijkste kenmerk. Hierdoor ontstaat namelijk de taankleur. Het komt wel eens voor dat rode en witte port met elkaar worden gemengd om de taankleur te creëren, maar dit betreft niet de originele en authentieke tawny port. Bij aged tawny port is aan het getal op de portfles het aantal jaren te zien dat er sprake is geweest van rijping in houten vaten, variërend van 10 jaar tot 40 jaar.

Witte port

Witte port wordt van witte druiven gemaakt en kent een rijping op het vat in een periode van drie jaren. De geur van witte port doet denken aan exotisch fruit en is ideaal om als aperitiefje te nemen. De kleur van witte port is te omschrijven als strogeel. In Portugal is het populair om in een glas een derde witte port aan te vullen met tonic en te serveren met een schijfje citroen. Overigens bestaat er nog een officiële portsoort en dat deze betreft rosé port.

Verschil rode port en witte port: schenktemperatuur

Naast het verschil in druiven is er nog een verschil tussen rode port en witte port en dat is de schenktemperatuur. Witte port is het beste te serveren op een temperatuur van 6 tot 10 graden Celsius. Hierbij is het uitgangspunt te nemen dat des te droger de witte port des te koeler de portwijn mag zijn. Rode ruby port leent zich uitstekend om uit te schenken op een temperatuur tussen 12 en 16 graden Celcius. Zo is tawny port he beste te serveren op een temperatuur tussen 10 en 14 graden. Vintage port komt als rode port het beste tot uiting in smaak en beleving op een temperatuur van 12 graden.